Herbal pages

The herbal pages are so common, that most people think “it must be do-able to identify some of the 129 plants”. Actually it has proven to be very difficult, because most plants have very different name in languages. Also a plant can exist in many varieties. For most languages, there are also different names for 1 plant.

2014:  First I worked on the herbal section, but gave up after many many hours.

The art is very consistent with the time period. For me this book alone is evidence enough on itself:

 

– source-   University of Vermont. Library. MS 2. [Italian herbal]. [ca. 1500]

 

Reading this fragment on google books:

I am convinced one or more images must inspire the illustrator. However, nobody found a striking resemblance on all herbal images. (Except of course some US students, that came from an alien planet and wrote a ‘paper’ on their decipherment in febr 2013. It is an decipherment in an unknown, non existing language…wauw, great job guys…did they use invisible ink?)

Text content and remarks by   volkoomen.nl see also Gart der Gesundheit

1v	2r	2v	3r	3v
Hertshooi of Sint Janskruid (Hypericum perforatum) —-Atropa belladonna: Stengel is enkelvoudig wat je niet ziet bij Hypericum.Ook de kelkschubben om de bloem doen aan Atropa of Scopolia denken.Atropa nr. 181 uit de ‘Gart der Gesundheit’.	spotted knapweed (Centaurea maculosa) — Centaurea stoebe. Het lijkt op een distelachtige. De wortel is er echter niet voor niets bijgetekend. Centaurea scabiosa?	Water lelie, Nymphaea alba. Uit nr. 279 van de “Gart’. seeblůmen cclxxic C	Kan het ook geen Amaranthus caudatus zijn afgewisseld met groene bladeren? Gnaphalium stoechas uit waarschijnlijk een vroege editie vanDodonaeus cruydeboeck uit 1550 en was vroeger ook een soort amarant — not: Amaranthus tricolor cause is from South-America	Aconitum napellus? Handvormige bladeren en blauwe bloemen, alleen geen spoor en de opening van de bloem lijkt wel op een zaaddoos van een Campanula, maar dan voldoen de bladeren niet.
4r	4v	5r	5v	6r
Andromeda polifolia komt bij de ‘ouden’ niet voor, onwaarschijnlijk.Vlas, Linum usitatissimum, lijkt waarschijnlijk, ook gezien de zaadkegels die overeenkomen.	Clematis integrifolia, was die toen al bekend? Vermeldingen zijn er pas uit 1596. Hoewel de bladeren, de half struik en bloem er op lijken. Ook de vruchtpluizen lijken wel afgebeeld.Uit de Gart, nr. 200, Syzygium aromaticum of kruidnagels lijkt er wat op.	Paris quadrifolia: vier bladeren, hoewel er hier meer zijn. Toch lijkt het duidelijk, je ziet de ene zwarte vrucht. Uit Bock nr. 102.En de “Gart nr. 419.	Naar de roze kleur en handvormige bladeren en verdikte bloembodem lijkt het op een Malva-achtige als Malva sylvestris, Althaea officinalis, Alcea rosea.	Philodendron komt uit Z. America, was toen niet bekend.Reseda lutea, dan zou het als ververs plant Reseda luteola moeten zijn, maar de bladeren komen niet overeen.Naar de bladeren en gele bloemen kan je ook denken aan Tanacetum, reinvaarn. Maar de bladeren zien er uit als echte varen. Ga je mythisch denken zou het zelfs een bloeiende varen kunnen zijn als Osmunda regalis die in die tijd beroemd was in de Sint Jansnacht wanneer de duivel om 12 uur verscheen.
6v	7r	7v	8r	8v
Ricinus communis. Handvormige bladeren en stekelige hoofden lijkt goed te zijn.	Geropogon hybridus, geitenbaard, dan Tragopogon porrifolius met zijn eetbare wortels, maar ik mis de bladeren bij de toch wel wat hoge plant, ook de bloem laat me twijfelen.Het lijkt meer op Trientalis, maar nog beter op een wit bloeiende Ornithogalum.	Rhododendron hirsutum, dat vanwege de behaarde bladeren? Gessner vermeldde die al in 1555, ook het zaad lijkt er wat op.Maar de plant lijkt wel een rozet te hebben als Saxifraga granulata.	Cucumis sativus, ik mis de vruchten en klauwieren met veel blad.Zou het geen Petasites hybridus zijn die men vroeger niet bloeiend kende omdat de bloemen veel eerder komen?	Silene dioica. Twee tegenoverstaande gave bladeren, roze bloemen, lange kelkbuis, vertakte bloeiwijze als een anjer familie.Toch zou het ook en beter om duizendguldenkruid, Centaurium erythraea, kunnen handelen die er precies zo uitziet als de afbeelding en een veel belangrijkere plant.
9r	9v	10r	10v	11r
Vitis vinifera, waar zijn de druiven en die bloemtros dan? Het lijkt meer op Filipendula ulmaria.	viola tricolor	Centaurea cyanus. De bloem en kelkbodem lijken er veel op. Maar de bladeren zijn te breed en getand en die knobbels roepen vragen op.	Linnaea borealis. De bladeren zijn te groot voor deze onaanzienlijke Noordelijke plant die Gronovius beschreef en naar zijn leermeester Linnaeus noemde.Het lijkt wat qua bloemen op Aquilegia vulgaris, maar de bladeren komen niet geheel overeen.	Calystegia of Convolvulus. Planten met wortelstokken met in elkaar groeiende ranken. Mogelijk Convolvulus tricolor als blauw bloeiende plant. Als bal heb ik ook gedacht aan Anastatica hierochuntica die dan door de kruisvaarders zou zijn meegenomen, maar dat lijkt toch onwaarschijnlijk.
11v	13r	13v	14r	14v
Curcuma longa. In het eerste gezicht was ik vrij sceptisch omdat er bij de ‘ouden’ geen afbeelding van voorkomt, maar bij het bekijken van oudere afbeeldingen zag ik toch ook de knobbeltjes onderaan de wortels. Ook de bloembouw lijkt er op. Het leek me Phoenix dactylifera zo met dadels die toch beter bekend was.	Musa sapientum lijkt onwaarschijnlijk. De eerste afbeelding en vermelding zie je pas bij Matthiola. Let op de dikke wortel, meer een raap vorm, dat heeft geen banaan. Vanwege de knol zou het Colocasia esculenta kunnen zijn, maar die bloeit niet. Matthiola beschrijft er toch in kapittel 122 met bloemen.Of Cotyledon umbilicus, dit uit waarschijnlijk een vroege editie van Dodonaeus cruydeboeck uit 1550.	Lonicera caprifolium. Het bloemetje lijkt er op. Alleen is de kleur blauw en niet geelwit. Maar de bladeren lijken in paren te staan.	Carthamus tinctorius naar de rode bloem op de distelachtige kop. Het blad heeft echter meer van Rumex of Chenopodium soorten dan van de saffloer.	Stachys officinalis. Moeilijk, het blad is sterker gezaagd en de bloemen zitten meestal in een grote tros met eronder twee heel kleine trosjes. Ook de wortel lijkt meer houtachtig. Komt dus niet geheel overeen.
15r	15v	16r	16v	17r
Carlina vulgaris, wordt meestal driedistel genoemd naar de drie bloemstengels.Het lijkt meer op Carlina acaulis.	Arapabaca, Spigelia anthelmia. Aardig gevonden en het lijkt er op. Maar wanneer is het gebruikt of ingevoerd. In de ‘oude boeken’ komt het niet voor.Het lijkt me meer Pyrola rotundifolia.	Cannabis sativa.	Eryngium alpinum. Het lijkt in ieder geval op een distelachtige, vooral die blauwe. Maar er zijn geen bladeren en komen zo uit een knol of wortelstok. Ook mis ik het bolvormige hoofdje op de blauwe bloem, die is vlak zoals in Centaurea montana of jacea.	Artemisia dracunculus is pas bekend geworden door Monardus en komt alleen in de latere kruidboeken voor. Ook heeft die geveerde handvormige bladeren.Beter Succisa pratensis waar de bladeren mee overeen komen of Scabiosa columbaria.
17v	18r	18v	19r	19v
Tamus of Dioscorea communis komt er qua blad vrij goed meer overeen. Komt echter niet veel voor bij de ‘ouden’.Misschien Bryonia naar de wortel, maar die heeft handvormige bladeren.Nr. 425 uit de “Gart’.  Die vermeldt het als een herhaling van de eerst genoemde Bryonia, maar deze is duidelijk anders getekend en heeft de bladeren van Tamus of Dioscorea.	Calendula officinalis is duidelijk geel.Naar de bloemknoppen en basis vrijwel zeker een composiet als Centaurea jacea of montana.	Edelweiss, Leontopodium. Leontopodium; ’leeuwenvoet, is ook een naam voor Alchemilla waar het qua blad beter op lijkt want edelweiss heeft smalle lange bladeren. Vermoedelijk een roosachtige.Sanicula europaea heeft gelijke bladeren.	Polemonium caeruleum wordt pas beschreven in 1600 als Griekse valeriaan en de bloemen zitten meer in een tros. Qua blad zou het kunnen waardoor het geen Campanula of Gentiana is.	Galium aparine?Zaden lijken geheel niet op kleefkruid en er zijn ook geen stervormige blaadjes. Meer een fijn bebladerd heestertje, kruid als Asparagus, maar dan mis ik de rode besjes.
20r	20v	21r	21v	22r
Vaccinium myrtillus., maar daar zitten de bessen midden in het gewas. Het lijkt op een klein plantje als Thymus vulgaris, tijm.	Hoe moeilijk kan het zijn, tegenoverstaande bladeren, blauwe bloemen, moet toch niet moeilijk zijn. Is dit Tragopogon porrifolius?	Polygonum aviculare	Sedum dasyphyllum of spurium dat zijn soorten die vroeger aphyllum; ‘zonder blad’, genoemd werden vanwege de kleine blaadjes, ook zijn ze niet aanliggend en bloeien ze niet blauw.Mogelijk Vitex agnus-castus, maar de bladeren komen niet overeen	Sedum maximum of nu Hylotelephium telephium subsp. maximum lijkt wel wat overeen te komen met de wat ronde bladeren en scherm bovenin.
22v		23r	23v	24r
Pulsatilla alpina heeft geveerde bladeren, komt niet overeen.Bladeren staan in kransen als een walstro, Galium, maar die heeft kleine bloempjes. Ook de dikke wortel wijst op een meerjarige plant. Het groeit wel op een andere wortel als een parasiet. Maar die bezitten geen bladeren.		Dasiphora fruticosa, heester Potentilla. Maar die heeft gele bloemen en komt bij de ‘ouden’ niet voor. Lijkt wel wat op een roosachtige naar de bloemen en bladeren. Maar blauwe bloemen en een wortelstok?=nr. 306 Potentilla reptans uit de Gart.Of Potentilla erecta hoewel die geel is of Comarum palustre?	Borago officinalis. Het lijkt er op dat een ruwbladige afgebeeld is. De bloemen komen met die van de ‘Gart’ overeen.nr. 56 uit de ‘Gart’.	Silene maritima.  De bloembodem lijkt op de dikke buik van de drankgod Silenus. dan Silene vulgaris.